Axolotl

De Axolotl: een nieuwe exotische bewoner van jouw aquarium

Ben jij op zoek naar een nieuwe aanwinst voor jouw aquarium? Heb je wel genoeg mooie vissen en ben je eens op zoek naar iets anders? Dan is de Axolotl een perfect idee voor jou. Om de bevolking van jouw aquarium wat exotischer te maken kan je dit beestje in huis halen. Wellicht denk je nu, de Axo wattes? Laat je vooral verassen door dit fascinerende beestje en lees hieronder door wat de Axolotl is en waarom het de perfecte nieuwe bewoner van jou aquarium is.

Hoewel dit beestje ontzettend populair is bij aquariumhouders, weet lang niet iedereen wat het is en dat hij überhaupt bestaat. Daarom gaan wij eerst in op de biologie en geschiedenis van dit super leuke beestje. Het is namelijk helemaal geen vis, maar hij is wel continu onder water. Na de biologie- en geschiedenisles, gaan we in op de mogelijkheid om dit beestje in jouw aquarium te plaatsen en wat daar allemaal bij komt kijk. Lees dus vooral verder als je geïnteresseerd in dit beestje bent!

Een kruising tussen vis en salamander

Dit beestje komt uit de familie van de salamanders, maar heeft ook trekjes van een vis en mist juist enkele van andere salamanders. Zo is de Axolotl altijd onder water te vinden net zoals vissen. Hij haalt adem door zijn prachtige rode kieuwen. Anders dan andere salamanders kent dit beestje geen metamorfose en blijft hij leven in zijn larvachtige lichaampje. Hierdoor is het beestje erg sterk, visachtig en heeft het kleine pootjes.

Overigens zijn er veel verschillende soorten Axolotls, maar wij focussen ons op de witte, want deze worden het vaakst in een aquarium gehouden. De witte Axolotl is dus wit met rode kieuwen en wordt van kop tot staart maximaal 30 centimeter. Het is dus een klein salamander achtig beestjes met staart en kleine pootjes. De staart en platte kop geven het beestje een grappig uiterlijk en met de rode kieuwen is hij ook nog een kleurvolle toevoeging aan jouw aquarium.

Oorsprong

De Axolotl is afkomstig uit Mexico waar hij ook alleen in het wild voorkomt. Hij is moeilijk te vinden doordat hij nooit uit het water komt en vooral in diepe wateren zit. Door veel overstromingen in de laatste decennia heeft het beestje het erg zwaar in Mexico en is daarom ook op de lijst met bedreigde diersoorten terecht gekomen. De laatste cijfers dateren uit 2009 en toen waren er nog maar 1200 in het wild.

Niet alleen natuurlijke overstromingen zijn de oorzaak van de bedreiging, maar ook zeker het feit dat Mexico-stad over de jaren steeds groter is geworden. Hierdoor komen de grote meren rondom de stad steeds lager te staan en dit is zeer problematisch voor de Axolotl. Kortom, in het wild gaat het niet zo goed, maar de witte Axolotl in aquaria is veel voorkomend doordat hij zij populair is.

De afkomst van de naam

De naam is afkomstig uit de taal van de Azteken: Nahuatl. Het woord Axolotl betekent waterslaaf of waterhond. De Latijnse benaming Ambystoma Mexicanum verwijst naar de salamander familie en de oorspronkelijke locatie: Mexico.

Een bijzondere heler

Zoals we wel gewend zijn van sommige salamanders, is de Axolotl in staat tot regeneratie. Dit betekent dat hij mutaties aan het lichaam volledig kan laten genezen. Zo kan een ledemaat volledig terug groeien, nadat het eraf is gegaan en dat zonder littekens. De Axolotles bijten nog wel eens elkaars pootjes of staart eraf en dan is het toch fijn dat deze probleemloos terug groeien.

Hieruit blijkt wel dat het beestje niet vies is van een stukje vlees of eigenlijk vis. Hij is dan ook een carnivoor en eet kleinere visjes en insecten die hij dan als het kleine monstertje dat die is, in één klap doorslikt. Zoals je je nu wel kan voorstellen is het beestje ook wel een beetje een kannibaal en kan hij andere jonge axolotls op eten.

Vijanden

Het beestje heeft dan ook vooral zijn eigen soort als vijand wanneer hij nog klein is. Later zijn het vooral grotere vissen, waarvoor hij op zal moeten passen. Gelukkig zal hij in jouw aquarium waarschijnlijk weinig te vrezen hebben.

Voortplanting

Het beestje paart in het voorjaar, waarna het vrouwtje eitjes legt. Voordat het mannetje het vrouwtje bevrucht vindt er een vurige dans plaats, dit wordt ook wel een balts genoemd en is soort wals. Wanneer het mannetje de aandacht van het vrouwtje heeft draaien ze rondjes om elkaar waarna het mannetjes geurstoffen afscheidt en deze met zijn staart naar het vrouwtje toe wappert.

Vervolgens maakt het mannetje een zaadpakketje (de spermatofoor) en plaatst deze voor het vrouwtje. Deze neemt het pakketje op in haar cloaca. Pas een tijdje later komende spermacellen in aanraking met de eicellen waar dan dus de bevruchting plaats vindt. Vervolgens legt het vrouwtje ongeveer 100 tot 300 eitjes. De eitjes zwellen op als ze in het water terecht komen en hechten zich aan waterplanten of komen op de bodem terecht. Na twee weken komen de laven eruit en beginnen te eten om zo te kunnen groeien. Na 12 tot 18 maanden met minimaal een overwintering zijn ze volwassen.

Levensverachting

In het wild worden de beestje gemiddeld 5 tot 6 jaar. In het aquarium worden ze een stukje ouder met 10 tot 15 jaar door het gebrek aan voedseltekort en vijanden. Toch liggen er in het aquarium ook nog wel een aantal bedriegingen voor de Axolotl, maar daarover straks meer.

Een interessant beestje

Tot slot is het leuk om te weten dat het beestje voor veel doeleinden is gebruikt. Hieronder vind je een paar voorbeelden:

De Azteken aten het beestje omdat ze dachten dat het medicinale werkingen had. Ze vingen en aten het beestje op grote schaal. Vaak werden ze geroosterd of gekookt en gegeten met een beetje azijn.

Pas in het midden van de 19e eeuw kwam het beest in Europa terecht. Ze werden meegenomen uit Mexico naar Parijs in 1863. Zowel de Albino als gekleurde versies werden op grote schaal gefokt en verkocht over het hele continent. Echter, ze werden ook veel voor onderzoek gebruikt door onder meer Constant, Cuvier en van Humboldt. Zij waren vooral geïnteresseerd in het feit dat de salamander zich niet uit de larvale fase ontwikkelde.

In 1933 won Thomas Hunt Morgan zelfs de Nobelprijs voor de Biologie met zijn onderzoek naar het beestje. Naast onderzoek werd het beestje ook een cultuur onderwerp toen Julio Cortázar een prachtig boek over deze bijzondere watersalamander schreef. Tot op de dag van vandaag wordt er nog veel onderzoek gedaan en is hij dus nog erg populair bij zowel liefhebbers als onderzoekers.

Nu je wat meer achtergrond informatie hebt, kunnen we gaan kijken naar wat het inhoudt om dit bijzonder beestje in jouw aquarium te hebben.

Waarom is deze bijzondere salamander een toevoeging aan jouw aquarium?

Voordat we ingaan op alle technische informatie rondom het hebben van dit beestje, wil jij natuurlijk eerst horen, waarom jij dit beestje in huis moet halen. Hier zijn een aantal goede redenen voor te verzinnen, die wij graag met jou delen.

1. Allereerst is het sowieso een bijzondere toevoeging aan jouw aquarium. Waarschijnlijk heb jij tot nu toe alleen nog maar visjes in jouw aquarium en hoe leuk is het dan om een ander soort beestje te hebben?
2. Dit is een zeer exotisch beestje en dat is wellicht ook iets nieuws voor jou. Je pimpt de bevolking van jouw aquarium als het ware een beetje op.
3. Het beestje heeft een geweldig uiterlijk en vooral een bijzondere glimlach op zijn gezicht. Hoewel we hiervoor alleen over de populaire witte versie spraken, zijn er nog veel meer, maar daar komen we later op terug.
4. Dit beestje is erg makkelijk te verzorgen, dus je krijgt alle voordelen zonder dat je er erg veel moeite voor hoeft te doen.

Al met al ben jij gegarandeerd erg blij met deze kruising tussen een salamander en een vis. In de winkel betaal je er meestal zo’n 20 a 30 euro voor afhankelijk van de soort. Voordat jij het beestje gaat kopen, is het natuurlijk wel belangrijk om te weten of jouw aquarium geschikt is er voor. Daar gaan we nu meteen naar kijken.

Vereisten voor het Aquarium

Er zijn een aantal eisen waaraan jouw aquarium moet voldoen om het beestje op goede wijze te kunnen huisvesten. Check deze lijst goed, want anders zal het beestje geen fijne en dus lange tijd in jouw aquarium hebben.

1. Aangezien het beestje zo’n 30 cm kan worden, heb je een aardig aquarium nodig. Voor eentje moet je minimaal 100 Liter hebben en als je er 2 of 3 wil, dan moet je richting de 200 Liter, maar minimaal 160 Liter. Daarbij moet je zeker een bodemoppervlak van 50 tot 80 liter hebben.
2. De watertemperatuur moet ongeveer tussen de 12 graden en 20 graden celsius zitten. Gelukkig is dit voor de meeste andere aquariumvissen dezelfde temperatuur.
3. De Ph-waarde van het water in jouw aquarium moet ongeveer 7 a 7.5 zijn.

Wanneer jouw aquarium aan deze eisen voldoet, kan het beestje zomaar 10 a 15 jaar oud worden. Daarbij is het belangrijk dat er meerdere donkere plekjes in het aquarium en het liefst op de bodem zijn. Dit beestje is namelijk een nachtdier en houdt dus van deze donkere plekken. Om het beestje een fijne tijd te geven, wil je het natuurlijk ook de juiste voeding geven, dus wat is dat?

De voeding

De voeding is bij alle vissen en huisdieren essentieel voor het goede leven van het beestje. Wij als mensen kunnen de dieren niet op de meest natuurlijke wijze voederen. Echter, we kunnen wel ons best doen om de natuurlijke habitat van het betreffende beestje na te bootsen. Bij dit dier is het van levensbelang dat je goed oplet wat je te eten geeft. Hoewel het absoluut niet moeilijk is om dit beestje te voederen, kan het wel echt goed fout gaan als je niet op let.

Namelijk, geef dit beest nooit een levend diertje te eten wat groter is dan 6 cm. In het geval dat de axo’ een beestje te eten krijgt van groter dan 6 cm, dan heb je de kans dat dit beestje de axo’ van binnen dood eet. Herinner je namelijk dat de axo’ alles wat hij of zij eet, in één klap doorslikt? Dat zorgt er dus voor dat het gegeten diertje nog misschien niet dood is en zich vanuit de maag een weg naar buiten probeert te banen. Wanneer dit gebeurt, dan zal jou nieuwe aanwinst het niet overleven. Wat geef je dan wel te eten?

Een hele grote mond

Axo’s zijn zoals gezegd carnivoren, ze eten het liefst lekker vlees. Het enige probleem voor deze carnivoor is dat zijn tandjes niet zo goed ontwikkeld zijn. Ze kunnen de prooi wel goed grijpen en vasthouden, maar niet goed verwerken en daarom slikken ze de prooi gewoon door. Daarom moet jij alleen eten geven wat in de mond past en dus niet te groter is dan 6 cm. Gelukkig gaat het niet meteen fout als het voedsel te groot is, want na even proberen geeft hij meestal al snel op.

Om eens te ervaren hoe de tandjes werken van dit beestje, kan je het eens op je duim laten ‘bijten’. Dit voelt meer als een zuiggevoel omdat de tandjes totaal niet door je huid kunnen komen. De mond is dus zeer groot en breed en hij gebruikt het als een soort stofzuiger. Alles wat in de buurt is wordt zo naar binnen gezogen waarna het beestje op de grond lekker alles gaat zitten verteren.

Het dieet

De Axo’ eet het liefst voedsel met weinig vet en olie, want wanneer het voedsel dit wel bevat, dan kan het beestje snel last krijgen van zijn lever. Kortom, zorg voor eten met mooie balans in eiwitten en vitaminen. Verde kan het eten zowel dood als levend zijn, dan maakt niet zoveel uit. Toch is er een lichte voorkeur voor levend voedsel want dit houdt de beestjes goed actief. Het is belangrijk dat er geen giftige stoffen in het eten te vinden is. Kweek daarom bijvoorbeeld je eigen wormen zodat je zeker weet dat ze niks raars bevatten. Geef overigens liever niets wat direct uit ander water komt, want deze visjes bevatten al snel parasieten die de axo’ zullen doden. Hieronder geven we je nog wat voorbeelden:

– Witte wormen: deze wormen moet je niet te vaak geven want ze bevatten veel vet en en olie, maar eens in de zoveel tijd zijn ze goed om te geven.
– Muggenlarven (bloedwormen): Hier kom je niet heel makkelijk aan, maar het is wel erg goed voedsel voor dit beestje. Vooral voor de jonge Axo’s is dit zeer voedzaam, maar haal ze niet uit water met vissen.
– Daphnia: Deze kleine waterkreeftjes kan je ook thuis kweken en dit is erg goed voedsel.
– Tubifex wormpjes: Deze kan je het best ingevroren geven. Ze zijn dan minder voedzaam, maar wel veiliger in verband met de parasieten, die er mogelijk in zouden kunnen zitten.
– Broze slipworm: Koop deze in de viswinkel om zeker van de veiligheid te zijn. Anders haal je ze uit water zonder vissen. Voor wie ze niet kent, het zijn eigen lange dunnen regenwormen en zeer voedzaam.

Naast het voedsel is het aquarium natuurlijk ook heel belangrijk. Je weet al waar het aquarium minimaal aan moet voldoen, maar hoe maak je het aquarium een paradijs voor jouw diertje?

Het paradijselijke aquarium

In jouw aquarium wil je eigenlijk de Mexicaanse wateren nabootsen. Het water daar is koel, zoet en natuurlijk zuurstofrijk. Aangezien het beestje een amfibie is, moet je niet te veel afwijken van de geadviseerde temperaturen. Zoals besproken moet het water tussen de 12 en 20 graden celsius zijn. Wanneer het water een stuk warmer is dan dat, dan zal het beestje het zwaar krijgen, ziek worden en uiteindelijk dood gaan. Bij koudere temperaturen hoef je hier niet bang voor te zijn, maar het water is dan zeker niet paradijselijk.

Daarbij wil je dat het water goed gefilterd worden en zuurstofrijk is. Door een goede pomp aan te brengen met een buitenfilter ben je al helemaal klaar. Een buitenfilter is belangrijk omdat je niet wil dat het water te veel beweegt. Dit vindt het beestje namelijk ook niet fijn.

Ook moet het water lekker zacht zijn met een waarde van 7 tot 7.5. Hou daarbij het aquarium lekker donker, want zoals gezegd zijn het nachtdiertjes. Wanneer je ze voert is het helemaal belangrijk om de ruimte lekker donker te maken. Het is daarom handig om het voederen vooral in de avonduren te doen.

Overigens is een donkere ruimte op zichzelf niet genoeg. Je moet ervoor zorgen dat het beestje zich lekker kan verschuilen, want hier houdt hij erg van. Dit doet hij het liefst in holletjes, achter planten of andere objecten. Voorbeelden van goede planten zijn watervarens, mede vanwege de schaduw, maar ook grove planten zoals mos, de Javavaren en Waterpest. Tot slot zorgen drijven planten zoals lelies ook voor mooie schaduw.

Daarbij is het belangrijk om te weten wat de beste maatjes voor dit beestje zijn in het aquarium. Vergeet niet dat jouw aquarium niet te vol mag zitten, hoe meer beestjes des te groter moet het aquarium zijn. Op zich zijn de meeste visjes nooit echt vrienden met dit beestje, dus plaats hem niet met te veel vissen. Zorg ook zeker dat de visjes niet te klein zijn, want die eten ze graag op.

Verschillende soorten en het kweken van de Axo’

We sluitend dit stuk graag af met de verschillende soorten die er zijn en hoe je de beestjes zou kunnen kweken als je dat wil.

De Albino

Dit is de meest populaire soort voor mensen die een aquarium hebben. Deze soort is helemaal wit en daarom heet hij ook albino. Verder heeft hij bleek rode of roze oogjes, wat ook eigenlijk het enige gekleurde deel van het lichaam is. De kieuwen zijn er ook rossig uit, maar dit komt eigenlijk door het bloed. Deze kieuwen zien er dan ook weer wit uit als het beestje niks doet.

Er zijn twee soorten binnen deze soort, namelijk de Witte Albino en de Axanthische Albino. Het verschil tussen de twee is nauwelijks zichtbaar en zit meer in het DNA. Wanneer je ze wel kan herkennen, dan zie je het meestal in het glanzende pigment in de hogen en kieuwen van de Witte Albino.

Leucistische

Deze soort is meestal wit en soms roze. Hij heeft zwarte oogjes en ook wel eens zwarte vlekjes over het lichaam. Deze vlekjes maken hem herkenbaar ten op zichtte van de Albino.

De Koperkleurige

Deze soort herken je aan zijn koperkleur. Sommige herkennen het meer als olijfkleurig. We weten eigenlijk niet waar de kleur vandaan komt en daarom zijn ze ook moeilijk te kweken. Dit is ook zeker een broertje/zusje van de Albino herkenbaar aan de rossige oogjes, maar ook aan de witte eitjes.

Melanoïde

Deze soort lijkt erg op de wilde soort, die we hieronder bespreken. Deze soort heeft een sterk donker pigment en niet glanzen. Ze hebben alleen het donkere pigment waardoor ze er ook erg donker uitzien.

De Wilde soort

Zoals de naam al suggereert is dit de soort die vooral in het wild leeft. Hij heeft meestal een groen, bruine en zwarte kleur. Deze donkere pigmenten bevatten ook een soort gouden glinstering die ze iets lichter maken. Deze gouden pigment worden ook wel iridophore genoemd. Hoe ouder het beestje wordt des te donkerder en zo gaat hij ook steeds meer op de Melanoïde lijken. Toch kan je hem meestal nog herkenen aan de ringen om zijn ogen.

De Gouden Albino

De laatste veel voorkomende soort is de Gouden Albino. Deze mist melanoforen en daardoor zien ze er prachtig goud uit. Verder zijn de oogjes erg licht met de kleuren geel of rood.

De zeldzamen

Er zijn ook een aantal soorten die zeer zeldzaam zijn en die je niet zomaar in een winkel vindt. Dit zijn bijvoorbeeld de Mozaïek soort en de Zilvere Dalmatiër. De Mozaïek heeft een foutje in het DNA, waardoor hij meestal ook niet vruchtbaar is, maar dus wel zeer zeldzaam. De Zilvere Dalmatiër is een lichte vorm van de Melanoïde.

Tot slot hebben we nog de Gevlekte en de Chimera. Ook bij deze twee soorten gaat het eigenlijk om foutjes in het DNA, waardoor ze bijzondere uiterlijke vertoningen hebben.

Het fokken

Wanneer je de beestjes erg leuk vindt, dan kan je ze ook gaan fokken. Hiervoor moet je natuurlijk een paartje hebben, maar nog belangrijker, de omstandigheden in jouw aquarium moeten precies goed zijn. Zo kan je het broedseizoen nabootsen door met het licht en de temperaturen te spelen. Daarbij moet het aquarium erg rustig zijn. De nodige rust creëer je onder anderen door het plaatsen van veel planten.

Is deze amfibie iets voor jou?

Nu jij alles weet wat je zou moeten weten over dit bijzondere beestje, is het de vraag of jij dit beestje wil en kan hebben in jouw aquarium. Laten we de punten uit dit stuk nog even kort langslopen.

Dit beestje is ontzettend makkelijk om te verzorgen. Je hoeft alleen maar de juiste omstandigheden te creëeren, die overigens niet heel moeilijk zijn. Het aquarium moet groot genoeg zijn en de temperatuur van het water moet tussen de 12 en 20 graden zijn. Daarbij een pomp en filter, die je waarschijnlijk al hebt. Wanneer jij ook de nodige donkerte kan brengen en wat planten kan plaatsten zit je goed.

Ook is het even een kwestie van het goede voedsel vinden en dan is dat ook geen probleem meer. Kortom, het hebben van dit beestje in het aquarium is niet lastig en kost weinig moeite. Wat krijg je er voor terug?

Je krijgt er een ontzettend bijzonder en exotisch beestje voor terug met een bijzonder uiterlijk een hele leuke glimlach. Iedereen zal een kijkje bij jouw aquarium willen nemen om het beestje te zien, dus je krijgt er zeker de nodige aandacht mee. Daarbij zal het ook gewoon een vriend of vriendin van je worden, waar je veel om zal gaan geven.

Mocht je overtuigd zijn, dan is het een idee om eens bij de viswinkel te kijken wat voor soorten zij hebben. Ook zal de eigenaar je vast meer kunnen vertellen. Wanneer jij niet de soort kan vinden die je wil hebben, dan kan je op internet kijken, maar je moet de site dan wel vertrouwen. Mocht je de juiste soort hebben gevonden en het beestje kopen, dan wensen wij jou graag ontzettend veel plezier en hopelijk ga jij er nog veel meer kopen of zelfs fokken. Veel succes en geniet van een nieuwe maatje en gegarandeerde aanwinst voor jouw aquarium.

Meer lezen?

Bekijk onze artikelen lijst.

Of ga je direct naar: Algeneters, Aquascaping, Gyppy's, Aquarium decoraties, Voederautomaten.